Als het gezicht van Golfschool Weesp zijn golf en Tjerk van der Horst niet meer los van elkaar te zien. Toch had golfprofessional Tjerk (44) tot zijn 29ste nog nooit op een golfbaan gestaan of überhaupt een balsport gedaan.Tjerk van der Horst werd geboren in Amsterdam-Noord, in een sportief gezin. Zijn vader sportte veel en Tjerk groeide ermee op. “Als kind ging ik eigenlijk altijd mee met mijn vader als hij ging sporten. Zelf ben ik toen ook veel fysieke duursporten gaan doen: triatlon, schaatsen. Maar eigenlijk nooit balsporten”, vertelt hij. CIOSNa de lagere school is Tjerk eerst naar de lts gegaan en daarna naar de mts, maar die laatste opleiding heeft hij niet afgerond vanwege zijn sportcarrière. Hij wilde echter altijd al naar het CIOS om een opleiding tot sportdocent te doen, en toen hij 29 jaar was zag hij daar de kans voor. “Toen ik begon op het CIOS kwam ik eigenlijk tegelijkertijd in aanraking met golf. Dat had niets met de opleiding te maken, dat deed ik gewoon recreatief, maar het viel wel samen.”Toen zijn golfleraar iemand zocht die kon assisteren bij een clinic vroeg hij of Tjerk daar interesse in had. Vanwege de sportlessen die hij al gaf, dacht de golfleraar dat hij dat goed zou kunnen. “Maar ik twijfelde daar zelf heel erg over, omdat ik het gevoel had dat ik zelf niet kon golfen. Hoe kan ik golfles geven als ik het zelf niet kan? Toen hebben we afgesproken dat ik een keer met een clinic zou meekijken en dat ik daarna kon beslissen.”Na die eerste clinic was Tjerk om. Hij wilde ook golfles gaan geven. Maar hoe word je in hemelsnaam golfleraar, vroeg hij zich af. Handicap 9In Nederland zijn er twee opleidingen om golfleraar te worden. Er is de WGTF, een spoedcursus, en de PGA-opleiding. Die laatste opleiding wilde Tjerk gaan volgen, maar voor de toelating hebben toekomstige leraren een handicap van 9 of lager nodig. “Ik moest daarvoor binnen anderhalf jaar zorgen dat ik vanaf eigenlijk niets naar onder de handicap 9 ging. Daar moest ik heel hard voor trainen, en ondertussen moest ik ook nog het CIOS afronden en de golfopleiding starten.” HandicapIn golf wordt het niveau van een speler uitgedrukt met de handicap. Dat systeem zorgt er ook voor dat spelers van verschillend niveau gelijkwaardig tegen elkaar kunnen spelen.De handicap varieert van 0 tot 54. Hoe lager het getal, hoe beter de speler is. Wie begint met golfen, heeft dus een handicap van 54. Professionals hebben een handicap van 0.Het cijfer geeft ook aan hoeveel extra slagen een speler nodig heeft om 18 holes te spelen. Bij een par-72 baan – par is het aantal slagen waarin een gemiddelde professionele golfer een hole zou moeten kunnen spelen – zou een golfer met handicap 0 dus 72 slagen nodig moeten hebben om die baan te spelen. Bij een speler die minder goed is, wordt het aantal van de handicap bij het aantal slagen opgeteld. Iemand met een handicap van 54 krijgt dus 54 extra slagen om de baan te voldoen.Het lukte Tjerk om alle ballen in de lucht te houden. Dat het hem lukte om binnen anderhalf jaar zijn golfniveau zo veel te verbeteren, heeft weinig met aanleg te maken, vertelt hij. “Het had vooral te maken met veel trainen en dag en nacht bezig zijn met golf. Ik geloof niet zo erg in aanleg. Ik geloof dat alles trainbaar is. Natuurlijk pakt de een het wel wat sneller op en bepaalt de manier van trainen hoe snel vorderingen plaatsvinden.”“Iedereen kan golfen en het is een sport voor iedereen. Je mag lekker buiten sporten. Voor mij staat plezier maken altijd voorop. En het is prachtig als je een beweging maakt en je het gevoel hebt dat je niet erg veel doet, maar dat je dan een bal de oneindigheid in ziet vliegen. Dat is kicken. Dat gevoel wil je eigenlijk elke keer als je speelt.”‘Iedereen kan golfen en het is een sport voor iedereen’Dat is ook waar Tjerk, en de meeste golfers met hem, naar streeft: herhaalbaarheid. “Als golfer weet je precies hoe goed je een bal ooit hebt geslagen. Dat wil je elke keer. Maar dat lukt natuurlijk niet. Het ultieme doel is om in alle omstandigheden zo herhaalbaar mogelijk te zijn.”Golfschool WeespNa in 2009 aan de opleiding tot golfleraar te zijn begonnen, is Tjerk stage gaan lopen bij Golfbaan Naarderbos. “Toen ben ik daar een aantal jaren aan het werk gegaan. Vervolgens heb ik allerlei omzwervingen gehad, van Vlaardingen tot Friesland.”Inmiddels had Tjerk zijn vrouw leren kennen, die uit Nigtevecht komt. Twaalf jaar geleden zijn ze daar samen gaan wonen. Toen Tjerk zes jaar geleden een telefoontje kreeg of hij de golfschool in Weesp wilde overnemen, hoefde hij daar ook niet lang over na te denken. “De toenmalige Head Pro van de school belde mij op en vertelde dat hij wegging. Of ik Golfschool Weesp wilde overnemen. Omdat de golfbaan maar vijf minuten van huis is, was die keuze heel snel gemaakt. Zo ben ik eigenlijk in Weesp terechtgekomen.”Golfbaan faillietIn 2016 stopte de toenmalige exploitant van Golfcentrum Weesp er plotseling mee, en werd de baan een jaar later failliet verklaard. Maar het golfen ging gewoon door, dankzij de vereniging en de golfschool. “Ik heb toen de handen uit de mouwen gestoken om samen met de vereniging de baan open te kunnen houden”, vertelt Tjerk over die tijd. “Zeven dagen in de week was ik met de golfbaan bezig. Tussen de lessen door draaide ik dan uurtjes op de maaier of met de snoeier om de baan zo mooi mogelijk te houden. Elk vrije uur ging op aan onderhoud.”In 2018 werd de golfbaan overgenomen door Friso Verhoeve en Gerhard van Galen. “Door de nieuwe exploitanten heeft de golfbaan ook weer een commercieel leven gekregen. Er wordt weer van alles georganiseerd: van evenementen voor goede doelen tot feesten en partijen.” Drukker dan ooitNa meer dan een decennia van golflessen geven is Tjerk nog altijd even enthousiast. Over zowel de sport als het lesgeven. “Het spel is mooi, het is allesomvattend. Er is altijd een spanningsveld tussen het lukken en mislukken. Je ziet dan bij leerlingen de ware aard naar boven komen. Je leert veel over iemand tijdens golf, vooral wanneer het niet lukt. En ik vind het heerlijk om met mensen te werken en mijn enthousiasme over te brengen. Wanneer ik zie dat een leerling begrijpt wat ik vertel, enthousiast wordt en ook beter gaat spelen, geeft dat mij ook een boost om weer door te gaan.”‘Voor de pandemie verveelde ik mij eigenlijk al nooit, maar nu is het lesboek helemaal gevuld’Meer dan zestig uur in de week is Tjerk op de golfbaan te vinden. “Het liefst elk uur met een andere leerling, en steeds met hetzelfde enthousiasme.” Als gezicht van de golfschool wordt hij dan ook regelmatig herkend als hij in Weesp loopt. Anoniem op de markt lopen zit er niet meer in, zeker niet nu steeds meer Weespers de sport ontdekken.Omdat golf vrijwel de gehele coronacrisis door kon gaan – afgezien van een paar maanden – is de belangstelling in de golfsport enorm gestegen. “Veel oud-golfers zijn de sport weer gaan oppakken en er zijn veel nieuwe golfers bij gekomen.” Tel daar het groeiende aantal inwoners van Weesp bij op, en het aantal golfers op de Weesper baan is geëxplodeerd. “Voor de pandemie verveelde ik mij eigenlijk al nooit, maar nu is het lesboek helemaal gevuld. De golfschool heeft het drukker dan ooit.”Iron ShirtIn zijn golflessen past Tjerk zowel westerse als oosterse filosofie toe. Dat eerste houdt in dat hij op basis van biomechanica naar een swing kijkt. “Geen lichaam is hetzelfde. Ik zoek dus uit of de swing van mijn leerlingen ook hun swing is, en niet de swing die ik zou willen. Met biomechanica bekijk je wat er mogelijk is voor een leerling en hoe de swing van iemand in elkaar zit. Zo kan de beweging zo natuurlijk mogelijk aangeleerd worden.”Met de oosterse filosofie kwam hij in aanraking via de Iron Shirt of Golf. Dat is een manier van training ontwikkeld door Reinoud Eleveld en Peter Ackerley. De basis van die trainingen is gebaseerd op technieken die uit de Chinese krijgskunst komen. “Het zijn eigenlijk twee werelden die bij elkaar gebracht zijn”, legt Tjerk uit. “De Chinese krijgskunst met duizenden jaren van kennis, en de relatief nieuwe sport golf. Het idee is dat wat de krijgskunst heeft, de golfer naar op zoek is: naar de combinatie van ontspanning en fysieke mogelijkheden.”“Onbewuste spierspanning kan je belemmeren om een fatsoenlijke beweging te maken. Op het moment dat er spanning in jouw lichaam zit, kun je geen mooi balcontact krijgen. Dat probeer je dus onder controle te krijgen, om zonder overbodige spierspanning te leren bewegen.”‘Alle kennis gebruik ik om een betere golfer te worden’Omhels de boomNiet alleen in zijn lessen past Tjerk die filosofie toe, ook in zijn eigen spel. “Het heeft me bewuster gemaakt van situaties waar ik eerst moeite mee had maar die nu trainbaar zijn. Als je heel goed je best doet maar die bal steeds het water in gaat, dan houdt ergens een keer de ontspanning op. Als je je bewust wordt van welke situaties jou spanning geven, dan kun je uitzoeken wat voor een spierspanning ontstaat en kun je vervolgens trainen om die onder controle te krijgen. Daardoor kun je een betere bal slaan, of het beter accepteren waardoor het niet lukt. Daar wordt het spel ook beter van.”Zo gebruikt Tjerk ook staande meditatie om nog beter de spierspanning onder controle te krijgen. Daar komt hij ‘s nachts zijn bed voor uit. “Het draait erom dat je jouw lichaam leert te gebruiken zonder onnodig extra spierkracht te gebruiken. Meditatie draagt daaraan bij. Je gaat in een neutrale positie staan – ‘omhels de boom’ wordt dat ook wel genoemd – en het is de bedoeling dat je dan zonder spierspanning zo kan blijven staan.”“Dat doe je midden in de nacht en overdag. De meeste mensen hebben in hun slaapcyclus een bepaald tijdstip waarop zij wakker zijn en eigenlijk moet je dat gebruiken om te trainen, volgens het taoïsme. Alle kennis van die trainingsfilosofie gebruik ik om een betere golfer te worden.”TweezijdigNaast bewuster te gaan spelen, is Tjerk ook tweezijdig gaan golfen. Deels voor de afwisseling, maar ook omdat hij rugklachten begon te krijgen. “Er zijn weinig sporten waar je zo veel trainingsuren moet maken om een herhaalbaarheid te krijgen. Als je maar één kant van je lichaam traint dan wordt die kant dus heel sterk belast. Ik wil tot mijn honderdste op hoog niveau blijven golfen. Dus ik wil mijn lichaam gezond houden. Voordat ik tweezijdig ging trainen kreeg ik rugklachten omdat ik urenlang dezelfde kant speelde. Het helpt met fysieke klachten, maar het maakt het trainen ook leuker.”Inmiddels is tweezijdig spelen een van zijn specialisaties als golfleraar. Doordat hij zelf zoveel baat bij het tweezijdig spelen heeft, raadt Tjerk het ook zijn leerlingen aan. “Als we echt een trainingstraject ingaan waarbij we een lange tijd op een drivingrange staan, dan is het ook verplicht. Daarnaast helpt het ook nog eens in je spel. Alles wat je dan aan de ‘goede’ kant doet, moet je jezelf ook leren aan de ‘slechte’ kant. Je moet je dus heel bewust zijn van hoe je golft. Dat laat ik leerlingen ook zelf ontdekken. Ik grijp alleen in als het onveilig is of als ze iets verkeerd aanleren.”Lees ook het vorige portret met Felicia de Rooij-van Melsen: ‘Een jaar geleden had ik nooit gedacht dat ik weer zonder rolstoel zou kunnen…
Bron: De Scheveninger
