Dit (school)jaar is het 25 jaar geleden dat Veilig Verkeer Nederland een campagne startte over het gevaar van de dode hoek bij grote voertuigen. De destijds zeer populaire televisieserie 12 steden, 13 ongelukken haakte aan met een speciale aflevering die zich afspeelde in Weesp.In de jaren negentig overleden er door dodehoekongevallen elk jaar 25 tot 30 fietsers en bromfietsers – waaronder veel jongeren. In die tijd eiste het verkeer jaarlijks sowieso veel dodelijke slachtoffers. Het werd steeds drukker op de weg terwijl de inrichting van de infrastructuur daar nog niet op berekend was. Terwijl er werd gewerkt aan structurele oplossingen, kwamen er ook campagnes op gang om het bewustzijn onder andere, meer kwetsbare weggebruikers te vergroten. Een voorbeeld daarvan was het televisieprogramma 12 steden, 13 ongelukken van de VARA, dat tot stand kwam in samenwerking met Veilig Verkeer Nederland en het Ministerie van Verkeer en Waterstaat.Primetime Het programma, naar een idee van Wouter Stips, kwam in 1990 voor het eerst op de buis – in eerste instantie gepresenteerd door Jan Douwe Kroeske. De educatieve dramaserie deed het goed. Kijkcijfers werden in die tijd nog op papier bijgehouden en zijn nog niet digitaal beschikbaar, maar dat 12 steden, 13 ongelukken door de VARA op de zaterdagavond werd geprogrammeerd, is veelzeggend.In de eerste jaren werden waargebeurde verkeersongelukken gereconstrueerd In de eerste seizoenen werd in iedere aflevering een waargebeurd verkeersongeluk gereconstrueerd, zoveel mogelijk met medewerking van de betrokkenen, waarna er een script werd geschreven dat vervolgens door acteurs werd gespeeld. In veel gevallen was er bij de veroorzaker sprake van roekeloos rijgedrag. Er werd altijd veel aandacht besteed aan de voorafgaande gebeurtenissen bij beide partijen – slachtoffers en veroorzakers – zodat duidelijk werd hoe het kon gebeuren dat zij elkaar uiteindelijk op het verkeerde moment, op de verkeerde plek en onder de verkeerde omstandigheden zouden treffen. In latere seizoenen werden ook bedrijfsongevallen – denk aan een slager en zijn gehaktmolen – en andersoortige ongelukken aan de programmaformule toegevoegd en zouden scripts naar verluid ook steeds vaker gebaseerd zijn op de creativiteit van de scenarioschrijver dan op de realiteit. Wat wel overeind bleef was dat iedere aflevering eindigde met HET ongeluk, waarna de presentator weer even in beeld verscheen om bekend te maken wie het overleefd had en wie niet. De serie is jarenlang een springplank geweest voor Nederlands regie- en acyeertalent. Zo hebben regisseurs Willem van de Sande Bakhuyzeb en Stephen Brenninkmeijer en acteurs Tygo Gernandt en Daniël Boissevainhier hun eerste ervaringen opgedaan.Gastlessen en stickersTijdens de latere periode van het tv-programma, het jaar 1996 / seizoen 7, lanceerde Transport en Logistiek Nederland (TLN) onder de vlag van Veilig Verkeer Nederland een dodehoekcampagne. Vrachtwagenchauffeurs gingen gastlessen geven op scholen om kinderen te laten zien in welke situaties voetgangers en fietsers niet zichtbaar zijn voor vrachtwagenchauffeurs. Van de inmiddels verplichte dodehoekspiegel was nog geen sprake, laat staan van de geavanceerde camerasystemen waar veel vrachtwagens tegenwoordig mee uitgerust zijn. Naast voorlichting werd er daarom een proef opgestart met waarschuwingsstickers. Met grote pijlen konden vrachtwagenchauffeurs aan kwetsbare verkeersdeelnemers als fietsers en voetgangers laten zien waar de dode hoek zich bevindt. Dodehoekstickers De pilot met de dodehoekstickers heeft in ons land nauwelijks voet aan de grond gekregen. Opmerkelijk is dat Frankrijk deze maatregel 25 jaar later alsnog heeft doorgevoerd. Sinds afgelopen januari is een dodehoekmarkering in Frankrijk verplicht voor alle voertuigen boven de 3500 kilo, dit geldt ook voor touringcars en campers. Wie deze drie stickers (het mogen ook magneetstickers zijn) niet op zijn voertuig heeft of wanneer de signalering niet voldoet aan de voorschreven normen, maakt kans op een boete van minimaal 135 euro. De Nederlandse verkeerscampagnes van de jaren negentig leidden tot een speciale aflevering van 12 steden, 13 ongelukken. Elke aflevering speelde zich af in een andere gemeente in het land, die ook in de titel werd vermeld. Voor de dode hoek viel de keuze op Weesp. Het waarom achter die keuze staat nergens vermeld, en ook is het niet duidelijk of het script – geschreven door Tippie Breukel – nog wel gebaseerd is op een waargebeurd ongeluk zoals in de eerste seizoenen. Presentator Menno Bentveld, hij nam het stokje in 1996 over van Kroeske, doet het wel zo voorkomen. Ook in de leader van ‘Weesp: de dode hoek’ claimt hij dat alle ongelukken in het programma waargebeurd zijn: “zorgvuldig gereconstrueerd, zo mogelijk met medewerking van de betrokkenen”.Vrachtwagenchauffeur Sjaak wilde niet de stickers, maar wel het stickermeisjeHet verhaalIn de aflevering maakt de kijker kennis met vrachtwagenchauffeur Sjaak, die het nut van de dodehoekstickers niet inziet maar daarentegen wel erg onder de indruk is van de mooie, jonge vrouw (het tv-acteerdebuut van Marit van Bohemen) die hem de stickers probeert aan te smeren. De andere kant van het verhaal brengt het leven van de dwarse puber Annem in beeld. De ‘Weespse’ spijbelt wat af en als ze ook nog eens een gewonde eend onder haar hoede neemt, ziet ze er helemaal geen heil meer in om nog naar school te gaan. Hier laten we het maar even bij – want wie houdt er van spoilers? – hoe het afloopt is te zien via YouTube: (let op: in twee delen). De aflevering is een feest van herkenning. Voor Weespers, want onder meer industrieterrein Noord, het Aquamarin en de Waarschapsstraat met het inmiddels gesloopte Kerkcentrum Hogewey komen voorbij. Maar ook niet-Weespers van 40+ zullen de nostalgie die de typische jaren negentig outfits, kapsels en muziek en het korrelige beeld teweegbrengen vast kunnen waarderen. Bakje chips en een glaasje cola erbij en je waant je 25 minuten lang 25 jaar terug in de tijd.Bakje chips en glaasje cola erbij en je waant je 25 minuten lang 25 jaar terug in de tijd Leuk weetje: Ook de Weesper scenarioschrijver Lars Boom heeft meegewerkt aan 12 steden, 13 ongelukken. Hij schreef het script voor de achtste aflevering van seizoen vijf, dat zich afspeelt in Sneek: door onoplettendheid raakt een auto van de weg, waardoor een tegemoetkomende vrouw met haar auto moet uitwijken en het water inrijdt. Nog een leuk weetje: Het Weesper bedrijf Car Casting Holland komt voort uit 12 steden, 13 ongelukken. Henno van Bergeijk raakte via via betrokken bij de tv-serie en regelde voor de makers de benodigde voertuigen. Hiervan heeft hij vervolgens zijn beroep gemaakt en sindsdien levert hij voertuigen aan honderden televisie- en filmproducties in binnen- en buitenland. Hij startte zijn bedrijf op Het Domijn, maar groeide door zijn groeiende collectie voertuigen uit dat pand. Sinds 2011 zit de autocasting aan de Nijverheidslaan. Lees ookInterview met Henno van Bergeijk:‘Opgeven doe je niet, klaar…
Bron: De Scheveninger